Oslobođenje poreza na prvi stan

Republika Srbija MINISTARSTVO FINANSIJA Broj: 430-01-170/2007-04 Beograd, 12.07.2007.godine Na osnovu člana 21. Zakona o državnoj upravi (Službeni glasnik RS, broj 79/05), Ministarstvo finansija daje
O B J A Š Nj E Nj E
u vezi oslobođenja od plaćanja poreza na prenos prava svojine na stanu pri kupovini prvog stana
Odredbom člana 23. stav 1. tačka 1), a u vezi sa članom 2. stav 1. tačka 1) Zakona o porezima na imovinu (Službeni glasnik RS, br. 26/01, 45/02 SUS, 80/02, 80/02 dr. zakon, 135/04 i 61/07 u daljem tekstu: Zakon) propisano je da se porez na prenos apsolutnih prava plaća kod prenosa uz naknadu prava svojine na nepokretnosti. Nepokretnostima se, u smislu Zakona, smatraju: zemljište, stambene i poslovne zgrade, stanovi, poslovne prostorije, garaže, zgrade i prostorije za odmor i rekreaciju i drugi građevinski objekti, odnosno njihovi delovi (član 2. stav 2. Zakona). Prenosom uz naknadu, u smislu Zakona, ne smatra se prenos apsolutnog prava na koji se plaća porez na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost (član 24a Zakona).
S tim u vezi, porez na prenos apsolutnih prava plaća se na prenos prava svojine na stanu, odnosno porodičnoj stambenoj zgradi, odnosno svojinskom udelu na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi (u daljem tekstu: stan) po ugovoru o kupoprodaji na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost, osim u slučajevima za koje je Zakonom propisano pravo na poresko oslobođenje. Oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava kod prenosa prava svojine na stanu fizičkom licu koje kupuje prvi stan, uvedeno je Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu, koji je objavljen u Službenom glasniku RS, br. 61/07 od 30. juna 2007. godine, a stupio je na snagu osmog dana od dana objavljivanja tj. 8. jula 2007. godine. S tim u vezi, prema odredbi člana 31a Zakona, porez na prenos apsolutnih prava ne plaća se na prenos prava svojine na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi, odnosno svojinskom udelu na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi (u daljem tekstu: stan) fizičkom licu koje kupuje prvi stan (u daljem tekstu: kupac prvog stana), za površinu koja za kupca prvogstana iznosi do 40 m2 i za članove njegovog porodičnog domaćinstva koji od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu koga kupac stiče prvi stan, nisu imali u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije do 15 m2 po svakom članu (u daljem tekstu: odgovarajući stan), pod uslovom da:

  1. je kupac prvog stana punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije;
  2. kupac prvog stana od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu koga kupac stiče prvi stan, nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije.
Porodičnim domaćinstvom kupca prvog stana, u smislu stava 1. tog člana, smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupčeve dece, kupčevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupčevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupčevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.
Prema odredbi člana 31b stav 1. Zakona, pravo na poresko oslobođenje u skladu sa odredbama člana 31a Zakona nema obveznik koji pravo svojine na stanu prenosi:

  1. licu na osnovu čije prve kupovine stana je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa odredbama ovog stava i člana 31a Zakona;
  2. članu porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koga je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa odredbama ovog stava i člana 31a Zakona.
Napominjemo da se pravo na poresko oslobođenje može se ostvariti samo na osnovu ugovora o kupoprodaji prvog stana overenog posle 8. jula 2007. godine (član 27. Zakona o izmenama i dopunama Zakona). Dakle, prvim stanom, u smislu odredbe člana 31a Zakona, smatra se stan, odnosno porodična stambena zgrada, odnosno svojinski udeo na stanu, kao i svojinski udeo na porodičnoj stambenoj zgradi. Pravo na oslobođenje od poreza na prenos apsolutnih prava može ostvariti lice koje pravo svojine na stanu prenosi ugovorom o kupoprodaji fizičkom licu koje kupuje prvi stan (kupac prvog stana) i ispunjava propisane uslove, i to: za kupca prvog stana da je punoletno fizičko lice, da je državljanin Republike Srbije, da ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije, da u periodu od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji kojim stiče prvi stan nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije. za člana porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koga se ostvaruje pravo na poresko oslobođenje: da je član porodičnog domaćinstva kupca prvog stana, u smislu odredbe člana 31a stav 2.
Zakona (kupčev supružnik, kupčeva deca, kupčevi usvojenici, deca kupčevog supružnika, usvojenici kupčevog supružnika, kupčevi roditelji, kupčevi usvojitelji, roditelji kupčevog supružnika, usvojitelji kupčevog supružnika, i sa kupcem prvog stana je u zajednici života, privređivanja i trošenja prihoda i ima isto prebivalište kao kupac) da od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji kojim kupac stiče prvi stan nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije da ima isto prebivalište kao kupac prvog stana Pravo na poresko oslobođenje od poreza na prenos apsolutnih prava može ostvariti samo obveznik koji pravo svojine na stanu prenosi kupcu na osnovu čije prve kupovine stana nije jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava, u skladu sa Zakonom, niti je to pravo ostvareno za člana porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koga se ostvaruje pravo na poresko oslobođenje. Obim prava na poresko oslobođenje ograničen je na kupovinu odgovarajućeg stana za površinu stana koja za kupca prvog stana iznosi do 40m2 i za svakog člana njegovog porodičnog domaćinstva (u smislu čl. 31a stav 2. i 31b Zakona) još do 15m2. Ako je površina stana koji kupuje kupac prvog stana (koji ispunjava propisane uslove) veća od površine odgovarajućeg stana, porez se plaća na prenos prava svojine na razliku površine kupljenog i površine odgovarajućeg stana. Prema odredbi člana 36. st 1. i 2. Zakona, obveznik poreza na prenos apsolutnih prava dužan je da podnese poresku prijavu, sa tačnim podacima, u roku od 10 dana od dana nastanka poreske obaveze u smislu člana 29. st. 1. do 5. Zakona, sa odgovarajućom dokumentacijom potrebnom za utvrđivanje poreske obaveze, osim u slučaju iz člana 39a Zakona. Obveznik poreza na prenos apsolutnih prava, za svrhu ostvarivanja prava na poresko oslobođenje iz člana 31a Zakona, uz dokumentaciju iz stava 1. ovog člana, podnosi i overenu izjavu kupca da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva, kao i druge dokaze iz kojih proizlazi da su ispunjeni uslovi za oslobođenje po tom osnovu koje mu je pružio kupac prvog stana. Kupac prvog stana izjavu da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva, daje na Obrascu IKPS , PPAP . Izjava kupca prvog stana da kupuje prvi stan za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva, koji je odštampan uz Pravilnik o sadržini i obrascu izjave kupca stana da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva (Službeni glasnik RS, broj 63/07). Shodno odredbi člana 25. stav 1. Zakona, na prenos prava svojine na stanu po osnovu ugovora o kupoprodaji obveznik
poreza na prenos apsolutnih prava je prodavac. To znači da je prodavac koji pravo svojine na stanu prenosi kupcu prvog stana, za svrhu ostvarivanja prava na poresko oslobođenje, dužan da poreskom organu nadležnom prema mestu gde se stan koji prodaje kupcu prvog stana nalazi, podnese:

  1. poresku prijavu na Obrascu PPI 4 .Poreska prijava za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava
  2. overenu izjavu kupca prvog stana da kupuje prvi stan za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva na Obrascu IKPS , PPAP
  3. original ili overenu kopiju ugovora o kupoprodaji stana
  4. ako kupac prvi stan kupuje samo za sebe prodavac pored poreske prijave i dokumenata iz tač. 1) do 3) podnosi i dokaze iz kojih proizilazi da taj kupac ispunjava propisane uslove iz člana 31a i 31b stav 1. Zakona: - izvod iz matične knjige rođenih za kupca prvog stana - uverenje o državljanstvu kupca prvog stana, - dokaz o prebivalištu kupca prvog stana (overena fotokopija lične karte ili potvrda o prebivalištu);
  5. ako kupac prvi stan kupuje za sebe i za određene članove njegovog porodičnog domaćinstva prodavac pored poreske prijave i dokumenata iz tač. 1) do 3) podnosi i dokaze iz kojih proizilazi da su ispunjeni propisani uslovi za oslobođenje od poreza na prenos apsolutnih prava po osnovu prodaje stana kupcu prvog stana:
  • izvod iz matične knjige rođenih za kupca prvog stana, - uverenje o državljanstvu kupca prvog stana,
  • dokaz o prebivalištu kupca prvog stana (overena fotokopija lične karte ili potvrda o prebivalištu);
  • dokaz kojim se potvrđuje da je fizičko lice za koga se ostvaruje pravo na poresko oslobođenje član porodičnog domaćinstva kupca prvog stana, u smislu odredbe člana 31 stav 2. Zakona (npr. izvod iz matične knjige venčanih–ako se pravo na poresko oslobođenje ostvaruje i za kupčevog supružnika, izvod iz matične knjige rođenih za kupčevo dete ili dete kupčevog supružnika ako se pravo na poresko oslobođenje ostvaruje i za ta lica...),
  • dokaz o prebivalištu članova porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koje se ostvaruje pravo na poresko oslobođenje (overena fotokopija lične karte ili potvrda o prebivalištu).
Nadležni poreski organ, na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, rešenjem utvrđuje poresku obavezu, odnosno pravo na poresko oslobođenje.